Báo Anh The Guardian ngày 19/8 cho biết, các nhà khoa học ở Đại học Bang Ohio (Mỹ) tuyên bố lần đầu tiên họ đã tạo ra trong phòng thí nghiệm một bộ óc gần hoàn chỉnh của loài người. Nhóm nghiên cứu giành được thành tựu quan trọng này hy vọng bộ não đó sẽ có thể làm thay đổi sự hiểu biết của chúng ta về các loại bệnh thuộc hệ thần kinh.
Cho dù bộ não tí hon tương đương não của một thai nhi năm tuần tuổi này còn chưa có ý thức, nhưng nó có tác dụng tiềm tàng đối với các nhà khoa học muốn nghiên cứu quá trình phát triển bệnh tật. Có thể dùng nó để xem xét hiệu quả của các loại thuốc điều trị bệnh Alzheimer và Parkinson.
Ông Rene Anand ở ĐH Ohio nói, bộ não to khoảng bằng cục tẩy bút chì này được nuôi tạo từ một mô da người trưởng thành là tiêu bản não người hoàn chỉnh nhất cho tới nay đã tạo ra được. Ông giới thiệu thành tựu nghiên cứu nói trên tại cuộc Hội thảo Hệ thống Y tế quân đội ở Lauderdale, bang Florida.
Trước đây từng có người làm các thí nghiệm nuôi tạo bộ não hoàn chỉnh, trong trường hợp tốt nhất đã từng tạo được cơ quan mini (mini-organs) tương đương não thai nhi chín tuần tuổi, nhưng các “tế bào não (cerebral organoids)” này chưa hoàn chỉnh và chỉ bao gồm một số khía cạnh nào đó của bộ não.
Anand và các đồng nghiệp nói họ đã tái tạo được 99% các loại tế bào và gene của não. Ông cho biết ở đây căn bản không tồn tại sự lo ngại về mặt luân lý đạo đức, “Chúng tôi không đưa vào bộ não này bất cứ sự kích thích cảm giác (sensory stimuli) nào. Nó không tiến hành suy nghĩ bằng bất kỳ phương thức nào”.
Anand nói nhóm nghiên cứu đã biến đổi tế bào da người lớn thành tế bào gốc đa năng (pluripotent cells): các tế bào gốc có thể được lập trình để trở thành bất kỳ mô nào trong cơ thể con người. Sau đó đặt các tế bào gốc đa năng đó vào trong môi trường nuôi dưỡng đặc biệt, môi trường này giúp chúng phát triển thành tất cả các thành phần khác nhau của não và hệ thần kinh trung ương.
Theo Anand, cần khoảng 12 tuần để nuôi tạo được một bộ não có độ chín muồi bằng thai nhi năm tuổi. Để nuôi tạo bộ não chín muồi hơn thì phải tạo được mạng mạch máu, nhưng hiện nay nhóm nghiên cứu chưa có khả năng làm việc đó. Anand nói: “Chúng tôi cần một trái tim nhân tạo để giúp bộ não này phát triển.”
Một số nhà khoa học được báo The Guardian phỏng vấn nói rằng trong tình hình chưa thể có thêm những số liệu khác thì khó mà đánh giá chất lượng của công trình nghiên cứu kể trên. Anand hiện chưa công bố các số liệu đó vì nhóm nghiên cứu còn đang chờ được cấp bằng sáng chế cho công nghệ này. Nhiều người tỏ ra không hài lòng với việc nhóm nghiên cứu đã công bố thông tin kể trên trước khi kết quả nghiên cứu của họ được các nhà khoa học khác thẩm định.
Hiện nay nhóm nghiên cứu nói họ chủ yếu sử dụng bộ não nhân tạo này để phục vụ các nghiên cứu về quân sự, nhằm tìm hiểu tác dụng của rối loạn stress (chấn thương tâm lý) và chấn thương não sau khi bị thương.
